Elektriciteit in de badkamer: AREI-regels, normen en tips
Wie elektriciteit aanlegt in de badkamer, moet rekening houden met de veiligheid van de badkamergebruikers. In dit artikel vind je een overzicht met specifieke voorzorgsmaatregelen die je kunt of moet nemen om de veiligheid te garanderen.
Inhoud
AREI zones: belangrijke voorschriften
Het AREI (het Algemeen Reglement op Elektrische Installaties) omschrijft hoe je elektrische installaties op een veilige manier kunt aanleggen. Het gaat om een reeks wettelijke voorschriften die de basisregel vormen voor het gebruik van elektriciteit.
In een vochtige ruimte als de badkamer, waar het risico op elektrocutie bij een fout in de elektrische installatie enorm groot is, gelden zeer strenge normen.
Ook een slaapkamer of andere ruimte waar een douche in werd geplaatst, wordt door het AREI als badkamer beschouwd.
Indeling in zones of volumes naargelang afstand van waterbron
Het Algemeen Reglement op Elektrische Installaties deelt elke badkamer op in 4 verschillende veiligheidszones of volumes (zone of volume 0 tot zone of volume 3).
Zone 0 betreft de inhoud van een bad of douche, zone 3 is het verst van baden en douches verwijderd. Over de exacte afstanden lees je hieronder meer.
Voor elke zone gelden specifieke normen. Hoe dichter bij het bad of de douche, hoe beperkter de mogelijkheden voor een elektrische installatie.
Overlappende zones in badkamer
De verschillende zones of volumes kunnen elkaar overlappen. Waar die zones of volumes elkaar overlappen, volgt de elektricien de normen die gelden voor de zone met de strengste normen. Waar bijvoorbeeld zone 1 en zone 3 samenkomen, volg je dus de regels voor zone 1.
Zone 3: 3 meter van bad of douche verwijderd
Volume 3 ligt in een straal van 3 meter rond het bad of de douche. Het volume is tot 2,25 meter hoog.
Je gebruikt in deze zone toestellen met een minimale IP–waarde IPX1. Toestellen die werken op 230 Volt mogen in deze zone worden gebruikt, mits ze aangesloten zijn op een differentieelschakelaar van 30mA.
Over de IP-waardes lees je verder in dit artikel meer.
Het AREI adviseert het gebruik van tweepolige schakelaars, al is dat geen verplichting. Het AREI beveelt het gebruik van toestellen met een zeer lage veiligheidsspanne aan in deze zones, maar dat is opnieuw geen verplichting.
In een inloopdouche zonder douchebak meet je de zones vanaf de douchekop.
Zone 2: 60 centimeter rond bad of douche
Volume 2 ligt in een straal van 60 centimeter rond het bad of de douche. Het volume geldt, net als zone 3, tot een hoogte van 2,25 meter.
Je gebruikt in volume 2 toestellen met een minimale IP–waarde van IPX4. In deze zone is het gebruik van een zeer lage veiligheidsspanne verplicht.
Zone 1: 2,25 meter boven de bodem van bad of douche
Volume 1 bevindt zich tot 2,25 meter boven de bodem van het bad of de douche. De omtrek van dit volume komt overeen met de afmetingen van de bodem van het bad of de douche.
Je gebruikt in zone 1 toestellen met een minimale IP-waarde van IPX5. Toestellen moeten op een zeer lage veiligheidsspanning werken.
De (afgeschermde) ruimte onder het bad wordt zone 1bis genoemd. Daar mag enkel elektrisch materiaal voor bijvoorbeeld een massagebad geïnstalleerd worden.
Is je badkamer hoger dan 2,25 meter? Dan vervallen de spanningsbeperkingen boven die hoogte. De minimale IP–waardes blijven wel gelden.
Zone 0: Inhoud van bad of douche
Volume 0 is de binnenkant of inhoud van het bad of de douche. Je mag hier uiteraard geen elektrische toestellen gebruiken.
Verlichting (spotjes in het plafond) plaatsen mag wel, als je deze regel volgt:
- Gebruik verlichting met een minimale IP–waarde van IPX8.
- Of gebruik verlichting die werkt op zeer lage veiligheidsspanning.
Richtlijnen en tips elektriciteit in de badkamer
Veilig elektriciteit aanleggen in de badkamer? Dan moet je een aantal belangrijke regels volgen. Een overzicht met richtlijnen, tips en voorschriften:
1. Elektriciteit niet zelf in de badkamer leggen
Elektriciteit in de badkamer leg je bij voorkeur niet zelf aan. De gevolgen van een fout in de installatie zijn enorm. Schakel dus een expert in als je zelf niet over de nodige kennis en expertise beschikt.
2. Verlichting met de juiste IP-waardes
De IP-waarde geeft weer hoe goed een toestel bestand is tegen water.
Een overzicht met IPX-waardes en hun bestandheid:
- IPX0: Niet beschermd tegen water en vocht.
- IPX1: Druppeldicht – beschermd tegen verticale druppels.
- IPX2: Druppeldicht – beschermd tegen verticale druppels en druppels in een hoek van 15 graden.
- IPX3: Spatdicht – beschermd tegen besproeiing van 10 liter per minuut onder een hoek van -60 tot 60 graden.
- IPX4: Plensdicht – beschermd tegen besproeiing van 10 liter per minuut onder elke hoek.
- IPX5: Sproeidicht – beschermd tegen besproeiing van 100 liter per minuut, vanop 3 meter afstand gedurende 3 minuten, onder elke hoek.
- IPX6: Waterbestendig – beschermd tegen waterindringing bij besproeiing van 100 liter per minuut, vanop 3 meter afstand gedurende 3 minuten, onder elke hoek.
- IPX7: Dompeldicht – beschermd tegen onderdompeling tot een diepte van 1 meter gedurende 30 minuten.
- IPX8: Waterdicht – beschermd tegen onderdompeling tot een diepte van 1 meter, ongeacht de duur.
- IPX9: Vochtdicht – beschermd tegen een vochtigheidsgraad hoger dan 90 procent en besproeiing onder hoge druk.
Boven een lavabo geldt de minimale IP-waarde IPX1.
3. Aarding en differentieelschakelaar
Iedere stroomkring in de badkamer moet aangesloten zijn op een differentieelschakelaar (ook bekend als aardlek- of verliesstroomschakelaar). Die differentieelschakelaar heeft een capaciteit van maximaal 30 milliampère.
De aardlekschakelaar mag je niet in de badkamer plaatsen. Idealiter bevindt die zich in de verdeelkast van de woning.
Elk toestel in de badkamer – ook die met een lage veiligheidsspanne – moet aangesloten zijn op een aardlekschakelaar.
4. Zeer lage veiligheidsspanne
Een toestel met een zeer lage veiligheidsspanne (ZLS) werkt op een spanning van ofwel 12 Volt wisselstroom, ofwel 25 Volt gelijkstroom.
De ZLS is verplicht voor alle toestellen in volumes 0, 1 en 2. In volume 3 wordt het gebruik van dergelijke toestellen aanbevolen, maar niet verplicht.
5. Stopcontacten
Stopcontacten mag je niet lukraak over de badkamer verspreiden.
Je plaatst een stopcontact niet in zone 0, 1 of 2, maar op minimaal 61 centimeter van een waterbron (zoals een bad of douche). Je mag stopcontacten niet lager dan 25 centimeter boven het vloeroppervlak plaatsen.
Uitzondering: In zone 2 mag je een contactdoos plaatsen als deze een vermogen heeft van maximaal 100 Watt, of als deze aangesloten wordt op een aardlekschakelaar van 10mA.
Hoewel voor wastafels en lavabo’s specifieke voorschriften zoals voor andere zones niet gelden, adviseert het AREI toch om een minimale afstand van 60 centimeter tussen de kraan en het stopcontact te bewaren.
Welk type stopcontact moet je verplicht gebruiken in een vochtige ruimte?
Stopcontacten in de badkamer moeten werken op lage spanning. Bij voorkeur gebruik je stopcontacten die spatwaterdicht zijn en werden voorzien van een beschermend klapdeksel.
Het stopcontact moet geaard zijn. Je moet de stroomgroep van het stopcontact aansluiten op een differentieelschakelaar van 30 milliampère.
Waarom mag je geen normaal stopcontact gebruiken in de badkamer?
Heel eenvoudig: om stroomstoringen en elektrocutie te voorkomen.
6. Schakelaars
Idealiter plaats je geen schakelaars in de badkamer zelf.
Plaats je ze wel in de badkamer? Dan mag je ze niet in zones 0 en 1 installeren. In zone 2 en 3 zijn schakelaars wel toegestaan. Je mag de schakelaars niet lager dan 1,60 meter boven de grond (badkamervloer) installeren.
Je moet schakelaars gebruiken met een minimale IP–waarde van IPX4.
Kies voor extra veiligheid voor dubbelpolige schakelaars.
7. Aarding van alle metalen onderdelen
In de badkamer moet je elk metalen onderdeel aarden door middel van aardingslussen. Denk aan de onderkant van een metalen badkuip, een douchegoot, of een radiator. De metalen wapening van je badkamervloer moet je voorzien van een aardmat.
Ontvang offertes
8. Elektrische boiler in de badkamer
Bij voorkeur plaats je een elektrische boiler niet in de badkamer. Is er geen andere mogelijkheid? Dan moet je een spatwaterdichte boiler (met minimaal IPX4) laten installeren.
Het stroomcircuit van de boiler moet geaard worden. Je mag de elektrische boiler in zone 1, 2 of 3 plaatsen.
9. Verplichte keuring
Als je een oude badkamer laat renoveren of een nieuwe badkamer installeert, en daarbij wordt een elektrische installatie grondig aangepast of aangelegd, dan moet deze worden gekeurd door een erkende instantie.
Elektriciteitswerken in de badkamer? Schakel een expert in
Elektriciteit en water: een levensgevaarlijke mix. Voor elektriciteitswerken in de badkamer schakel je daarom best een expert in.
Die zorgt voor een correct en veilig resultaat dat bovendien voldoet aan de strenge normen en eisen voor elektrische installaties.
Heb je vragen over elektriciteitswerken in je badkamer? Wil je meer weten over de mogelijkheden bij een badkamerrenovatie? Of ben je op zoek naar de geschikte partij voor jouw badkamerproject? Vul dan onderstaand formulier in.
Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvende offertes op maat en advies van specialisten. Zo vind je in een handomdraai een veilige oplossing tegen de beste prijs!